Vi khuẩn lam trong nước là gì và có nguy hiểm hay không?

Vi khuẩn lam là một loại vi khuẩn thường hình thành và sinh sôi trong nước. Loại vi khuẩn này thường ảnh hưởng tới sự sinh tồn của các sinh vật khác trong nước. Đối với con người và thú cưng, vi khuẩn lam có thể vô hại, song trong một số trường hợp có thể rất nguy hiểm.

Để hiểu hơn về loại vi khuẩn này, nguy cơ chúng mang lại và các biện pháp phòng ngừa, bạn hãy đọc bài viết dưới đây nhé!

1. Vi khuẩn lam là gì?

Vi khuẩn lam dưới kính hiển vi

Loại vi khuẩn này có tên khoa học là cyanobacteria. Chúng là những sinh vật đơn bào, có kích thước rất nhỏ thường được tìm thấy trong tất cả mọi nguồn nước từ thiên nhiên. Điều này cũng có nghĩa là chúng tồn tại trong cả môi trường nước ngọt, nước lợ và nước mặn.

2. Sinh thái của khuẩn lam

Vi khuẩn lam có thể được tìm thấy ở hầu hết mọi môi trường sống trên cạn và dưới nước – đại dương, nước ngọt, đất ẩm, đá ẩm tạm thời trong sa mạc, đá và đất trơ trụi, và thậm chí cả đá ở Nam Cực. Chúng có thể xuất hiện dưới dạng tế bào sinh vật phù du hoặc tạo thành màng sinh học quang dưỡng.

Chúng được tìm thấy bên trong đá và vỏ sò (trong các hệ sinh thái nội sinh). Một số ít là sinh vật nội cộng sinh trong địa y, thực vật, các sinh vật nguyên sinh khác nhau hoặc bọt biển và cung cấp năng lượng cho vật chủ. Một số sống trong lông của con lười, giúp ngụy trang.

Vi khuẩn lam thủy sinh được biết đến với sự nở hoa rộng lớn và dễ nhìn thấy có thể hình thành trong cả môi trường nước ngọt và biển. Những bông hoa có thể có màu sơn xanh lam hoặc váng. Những bông hoa này có thể độc hại và thường dẫn đến việc đóng cửa các vùng nước giải trí khi được phát hiện. Thể thực khuẩn biển là ký sinh trùng quan trọng của vi khuẩn lam biển đơn bào.

3. Sự nhân lên của vi khuẩn lam trong nước

Vi khuẩn lam trong nước

Vi khuẩn này sử dụng chính ánh sáng mặt trời để thúc đẩy quá trình dinh dưỡng. Trong môi trường ấm và giàu dưỡng chất (có nhiều nito và photpho), loại vi khuẩn này có thể nhân lên nhanh chóng. Khi nhân lên với lượng đủ lớn, chúng tạo ra những đám tảo lớn màu xanh trên bề mặt nước.

Như vậy, bạn sẽ thường nhìn thấy các đám tảo như hình trên tại các vùng nước ấm và di chuyển chậm. Ngoài ra, các vùng nước đó còn cần đảm bảo giàu chất dinh dưỡng.

Thông thường, dinh dưỡng trong nước để khuẩn lam phát triển đến từ

Dòng chảy có chứa phân bón
Dòng chảy từ các bể tự hoại bị tràn hay rò rỉ

Khi hội tụ đủ các điều kiện cần thiết, loại vi khuẩn này nhân lên với tốc độ rất nhanh. Do đó, thời gian cuối hạ và đầu thu là lúc các đám vi khuẩn lớn xuất hiện nhiều nhất trong nước.

4. Các dạng vi khuẩn lam trong nước

Không phải lúc nào bạn cũng có thể nhìn thấy sự sinh sôi của khuẩn lam. Nguyên nhân là bởi bên cạnh việc nhân lên và nổi trên mặt nước, các đám vi khuẩn này có thể chìm sâu trong lòng nước. Ngoài ra, bên cạnh các hình ảnh điển hình thường thấy, chúng có thể tồn tại dưới hình dạng giống như bọt, bã hay các thảm rộng.

Ngoài ra, các đám khuẩn lam không phải lúc nào cũng có màu đặc trưng. Chúng có thể mang màu xanh lam, xanh lá cây tươi, nâu, hoặc đỏ. Do đó, trong nhiều trường hợp, các đám vi khuẩn này trông giống sơn nổi trên mặt nước. Khi vi khuẩn chết đi, nước thường có mùi khó chịu, tương tự với mùi cây mục rữa trong nước.

5. Vi khuẩn lam có nguy hiểm hay không?

Cá chết do vi khuẩn lam

Một số loại khuẩn lam gây ra nhiều nguy hại cho môi trường, động vật và con người. Khi sinh sôi và tạo thành các đám vi khuẩn lớn,

Các cách thức khuẩn lam gây hại

Ngăn chặn ánh sáng mặt trời đến với những sinh vật khác trong nước.
Lấy mất oxy và chất dinh dưỡng trong nước của các sinh vật khác.
Tạo ra một loại độc tố tên là cyanotoxin. Cyanotoxin là một trong số các loại độc tố mạnh nhất trong tự nhiên từng được biết tới. Độc tố này có thể gây nguy hiểm cho sức khỏe của con người, vật nuôi và các loài động vật khác. Bạn không thể dựa vào mắt thường để nhận biết một đám tảo hình thành do khuẩn lam là có độc hay không.

6. Làm thế nào con người và động vật tiếp xúc với vi khuẩn lam và cyanotoxin?

Con người và động vật có thể tiếp xúc với khuẩn lam cũng như độc tố cyanotoxin qua các con đường:

Uống phải nước đến từ hồ hoặc bể chứa có khuẩn lam sinh sôi
Bơi lội hoặc có các hoạt động giải trí khác trong vùng nước mà khuẩn lam sinh sôi

7. Cách thức phòng ngừa các tác hại của vi khuẩn lam tới con người và thú nuôi

Tắm cho thú nuôi sau khi vào ao hồ

Bạn cần thực hiện một số biện pháp để bảo vệ bản thân, gia đình và thú nuôi khỏi độc tố của khuẩn lam.

Các biện pháp phòng ngừa khuẩn lam

Không bơi lội hoặc vui chơi trong khu vực nước bị đổi màu, hoặc nước có chứa các đám bọt, bã hay thảm tảo trên mặt nước
Không cho phép trẻ em hay thú nuôi bơi lội hoặc uống nước từ vùng nước có bọt
Nếu bạn tiếp xúc với vùng nước nghi ngờ chứa khuẩn lam (chủ động bơi hoặc vô tình tiếp xúc), cần tắm với nước sạch ngay sau đó
Nếu thú nuôi tiếp xúc với vùng nước nghi ngờ chứa khuẩn lam, tuyệt đối không cho phép thú nuôi liếm lông. Hãy tắm cho thú nuôi bằng nước sạch ngay càng sớm càng tốt
Nếu nước uống có mùi lạ (giống mùi mốc), cần báo ngay cho đơn vị cấp nước

8. Biện pháp kìm hãm sự phát triển của vi khuẩn lam

Bản thân bạn có thể tham gia vào việc kìm hãm sự phát triển của loại vi khuẩn này trong nước. Đặc biệt, nếu gần nhà bạn có ao hồ tự nhiên, bạn hãy chú ý chủ động thực hiện các biện pháp sau:

Hạn chế sử dụng phân bón trong vườn để ngăn dòng chảy chứa phân bón vào ao hồ. Nhờ đó, khuẩn lam sẽ không có dinh dưỡng để phát triển
Kiểm tra và bảo trì hệ thống tự hoại thường xuyên
Duy trì thảm thực vật xung quanh bờ ao, hồ để chúng lọc sạch các dòng chảy từ bên ngoài

(Nguồn Wiki và ĐH Berkeley)

Kết luận về vi khuẩn lam

Như vậy, bạn đã nắm rõ những thông tin quan trọng nhất về vi khuẩn lam. Bạn hãy nắm rõ những thông tin này để có thể chủ động bảo vệ bản thân, gia đình và vật nuôi trong các trường hợp tiếp xúc với loại vi khuẩn này nhé!

Ngoài ra, nước uống luôn có nguy cơ chứa các thành phần có hại khác như kim loại nặng (asen – hay thạch tín, chì, thủy ngân,…); vi khuẩn (coliform và ecoli);… Bạn hãy cân nhắc việc lắp đặt máy lọc nước cho gia đình.

Bạn hãy liên hệ với Sunny-Eco qua hotline 1900-636-587 để nắm được thông tin chi tiết. Hoặc, bạn có thể đến thăm showroom của Sunny-Eco tại:

Showroom số 173 – ngõ 279 Đội Cấn – Ba Đình – Hà Nội để nhận được sự tư vấn trực tiếp và chuyên nghiệp nhất. Nếu bạn sinh sống tại các tỉnh thành khác,

Bạn có thể tra cứu hệ thống đại lý của Sunny-Eco tại ĐÂY .

Sunny-Eco rất hân hạnh được phục vụ!