Stress hay căng thẳng là gì? Bạn đã biết gì về nguyên nhân, cách phân loại và dấu hiệu để nhận biết tình trạng này hay chưa?
Stress – hay còn gọi là căng thẳng, là tình trạng đang ngày càng gia tăng trong đời sống hiện đại. Tình trạng này có thể ảnh hưởng trực tiếp lên chất lượng cuộc sống của bạn. Để có thể vui vẻ tận hưởng cuộc sống, bạn cần đẩy lùi stress càng sớm càng tốt. Điều này chỉ có thể thành công khi bạn có thể hiểu rõ stress là gì, cũng như cách thức phân loại và dấu hiệu nhận biết tình trạng này.
Hãy cùng tìm hiểu các thông tin dưới đây nhé!
Stress là gì?
Có lẽ đây vẫn còn là một khái niệm mơ hồ với đa số mọi người. Chúng ta thường cảm nhận sự căng thẳng dễ dàng hơn so với việc định nghĩa nó. Đa số các chuyên gia đồng ý rằng stress – hay căng thẳng, chính là sự phản ứng của cơ thể với bất kỳ sự thay đổi nào yêu cầu sự đáp ứng hoặc điều chỉnh từ phía bạn. Cơ thể bạn phản ứng với những thay đổi này bằng cách đưa ra các đáp ứng về mặt thể chất, tinh thần và cảm xúc.
Căng thẳng là một điều hoàn toàn bình thường của cuộc sống. Bạn có thể trải nghiệm cảm giác căng thẳng do những tác nhân xuất phát từ môi trường xung quanh, từ chính cơ thể bạn, hoặc thậm chí từ những suy nghĩ mà bạn có. Có một điều bất ngờ mà có lẽ bạn chưa hề biết tới về căng thẳng. Đó là những thay đổi tích cực trong cuộc sống của bạn, chẳng hạn như sinh con, thăng chức,… cũng có thể gây ra tình trạng này.
Tuy nhiên, với sự phức tạp của đời sống ngày càng gia tăng, stress đang trở thành một vấn đề có ảnh hưởng tiêu cực cho đa số mọi người. Nếu không kiểm soát tốt bản thân, bạn sẽ nhận thấy rằng những căng thẳng đến từ những yếu tố tiêu cực xuất hiện nhiều hơn hẳn so với những căng thẳng tích cực trong cuộc sống của bạn.
Stress có thể khiến bạn trầm cảm, tạo ra những suy nghĩ tiêu cực, các chuyên gia cho rằng nếu không được điều trị kịp thời sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe.
Stress được gây ra bởi những nguyên nhân gì?
Căng thẳng là tình trạng đa dạng đến mức chúng ta không thể kể hết các nguyên nhân gây ra nó. Tình trạng căng thẳng là hoàn toàn khác biệt giữa các cá nhân. Điều gây ra cho bạn cảm giác căng thẳng có thể hoàn toàn không hề tạo ra phản ứng gì với bạn bè của bạn. Ngược lại, có thể bạn không thể hiểu nổi tại sao ai đó lại có thể dễ dàng căng thẳng vì một điều mà bạn thấy hoàn toàn bình thường.
Các nguyên nhân phổ biến gây ra tình trạng căng thẳng trong cuộc sống hiện đại ngày nay thường đến từ:
- Học tập
- Công việc
- Vấn đề tài chính
- Sức khỏe
- Những mối quan hệ cá nhân
Nguyên nhân có thể từ áp lực trong công việc, mệt mỏi trong tình cảm, môi trường sống không lành mạnh hoặc các yếu tố về sức khỏe khác.
Dù các nguyên nhân là đa dạng, cách mà cơ thể con người phản ứng với căng thẳng lại giống nhau. Cụ thể, căng thẳng thường gây ra sự thay đổi liên quan tới hormone, hô hấp, tim mạch và thần kinh. Tim bạn thường đập nhanh hơn, bạn thường thở gấp hơn, hoặc vã mồ hôi khi trải qua các cơn căng thẳng ngắn. Một điều thú vị là chính cách đáp ứng của cơ thể với căng thẳng đã giúp tổ tiên của chúng ta sinh tồn trong tự nhiên nhiều thế kỷ về trước.
Stress được phân loại như thế nào?
Có nhiều cách phân loại stress khác nhau, tùy theo cách tiếp cận của người nghiên cứu. Sau đây là một cách phân loại dựa trên tính chất và thời gian của căng thẳng.
Stress có lợi
Đôi khi, bạn trải qua những cơn căng thẳng rất ngắn. Những cơn căng thẳng này thường không gây hại cho cơ thể của bạn. Ví dụ, bạn đã từng cảm thấy hồi hộp khi phải thuyết trình trước đám đông hay chưa? Hoặc khi bạn được tin tưởng giao phó một trọng trách to lớn trong công việc? Những thay đổi này có thể khiến cho bạn bồn chồn và đổ mồ hôi, song tình trạng này thường diễn ra rất nhanh.
Loại căng thẳng này có thể giúp bạn nhận thức rõ hơn về môi trường xung quanh cũng như tập trung tốt hơn. Đôi khi, bạn còn cảm thấy thôi thúc phải trở nên mạnh mẽ để có thể hoàn thành thật tốt công việc. Những cơn căng thẳng ngắn hạn này mang lại những lợi ích nhất định cho cuộc sống của bạn.
Stress có hại
Thật đáng tiếc là bên cạnh những cơn căng thẳng có lợi, cuộc sống cũng mang lại không ít những căng thẳng có hại cho con người. Có lẽ bạn đã từng có những phản ứng về mặt cảm xúc dưới dạng các cơn giận dữ, lo lắng, buồn phiền hay sợ hãi. Loại căng thẳng này là không hề có lợi cho cuộc sống của bạn. Thậm chí, về lâu dài, chúng còn gây ra những vấn đề hết sức nghiêm trọng.
Cụ thể, những yếu tố phổ biến thường dẫn tới loại căng thẳng gây hại bao gồm:
- Làm việc quá vất vả
- Mất việc
- Gặp khó khăn ở trường học
- Gặp vấn đề trong hôn nhân và các mối quan hệ
- Có người thân qua đời
- Chuyển nhà
- Bị bắt nạt
- Bị bạo hành
Khi trải qua những điều tương tự kể trên, bạn cần hết sức chú ý để tìm cách cân bằng lại cuộc sống và không bị căng thẳng kéo dài.
Cách nhận biết stress
Những cơn stress ngắn hạn và có lợi thường gây ra thay đổi tạm thời về nhịp tim hay hô hấp. Bạn không cần phải lo lắng về loại căng thẳng này. Tuy nhiên, bạn cần đặc biệt lưu ý tới những căng thẳng gây hại. Nếu bạn để tình trạng căng thẳng xảy ra quá lâu, bạn có thể gặp phải những tổn thương to lớn về mặt thể chất, tinh thần và cả cảm xúc.
Bạn cần ghi nhớ những dấu hiệu sau đây của căng thẳng dài hạn để kịp thời đưa ra cách xử lý:
- Dấu hiệu về mặt thể chất:
- Đau đầu
- Khó ngủ hoặc ngủ quá nhiều
- Đau hoặc căng cơ
- Rối loạn tiêu hóa
- Tăng huyết áp
- Dấu hiệu về mặt tinh thần và cảm xúc:
- Buồn rầu, ủ rũ
- Lo lắng
- Bồn chồn
- Dễ cáu
- Chán nản
- Thiếu động lực
- Cảm thấy không thể hoàn thành công việc
Tình trạng quá tải stress
Đôi khi, có thể bạn cảm thấy bạn có quá nhiều căng thẳng đến mức bạn không thể tìm cách xoay sở. Bạn cần ghi nhớ các dấu hiệu sau đây để xác định xem mình có bị quá tải căng thẳng hay không:
- Lo lắng mọi lúc
- Phiền muộn
- Ăn quá nhiều
- Hút thuốc nhiều hơn
- Cảm thấy áp lực
- Hay hoảng loạn
- Uống rượu
- Thu mình khỏi gia đình và bạn bè
Kết luận
Căng thẳng có hại là yếu tố ngày càng gia tăng với nhiều người trong số chúng ta. Bước đầu tiên để bạn giải quyết căng thẳng trong cuộc sống là hiểu rõ và nhận biết tốt tình trạng này. Khi bị căng thẳng, bạn nên tìm cách thức hợp lý để giúp cho bản thân thư thái hơn. Nếu cảm thấy không thể kiểm soát nổi tình trạng này, bạn nên tìm đến sự giúp đỡ từ chuyên gia và người thân.
Hy vọng rằng bài viết đã mang lại cho bạn những thông tin hữu ích. Hãy ghi nhớ các dấu hiệu nhận biết mà chúng tôi đã đưa ra để có thể kịp thời tìm đến cách giảm stress tốt nhất cho mình nhé!
Xem thêm:
>> Cách giảm stress toàn diện và hiệu quả mà bạn nên áp dụng
>> Giảm stress với những loại trà nguồn gốc từ thiên nhiên
>> Cách giảm căng thẳng nhanh bằng việc sử dụng các giác quan của bạn